Risicovol spelen.
“Ik keek laatst naar een kind van anderhalf jaar. Op zijn sokken ging hij met zijn loopfietsje een speeltoestel op. Iedere keer gleed hij terug op het gladde stuk. Na een paar pogingen viel hij. Hij bezeerde zich, was verdrietig en werd getroost. Meteen stapte hij weer op zijn loopfiets, en het lukte. Je had zijn stralende gezicht moeten zien.”
Aan het woord is Bianca Deumers-Umans, pedagogisch coach bij Wij zijn JONG-divisie Korein. Ze doet onderzoek naar risicovol spel en de dialoog met ouders.
Ontdekken
“Pedagogisch medewerkers willen kinderen van alles laten ontdekken”, zegt Bianca. “Maar ze begrenzen kinderen, omdat ze soms opzien tegen reacties van ouders. Begrijpelijk, want als een kind bijvoorbeeld keihard valt, heb je als pedagogisch medewerker wel wat uit te leggen. Door ouders voortdurend te betrekken bij onze gedachtegang over risicovol spel, kunnen we kinderen meer initiatief laten nemen – zoals we dat beschrijven in onze pedagogische visie.”
Kriebels in de buik
Welbevinden en betrokkenheid maken het verschil is de titel van het pedagogisch beleid van Wij zijn JONG. Voelen kinderen zich goed, en zijn ze betrokken bezig? Dan ontwikkelen ze zich. Bianca: “Het gaat erom dat je een rijke omgeving creëert waarin kinderen initiatieven kunnen nemen. Bij risicovol spel zie je een hoge mate van welbevinden en veel betrokkenheid. Kinderen ervaren er een beetje spanning bij, en ze zoeken die ook op. Ze voelen de kriebels in hun buik, zoals in de achtbaan.”
Dialoog
Bianca benadrukt het belang van de dialoog met ouders. “Ouders vinden het vooral belangrijk dat medewerkers weten wat ze doen, dat ze zelfverzekerd zijn. En daarbij: ieder kind heeft een andere benadering nodig. Daar praat je met ouders over.”
‘Ieder kind heeft een andere benadering nodig’
Zacht fruit
Bianca geeft een voorbeeld: “Als wij kinderen zelf fruit laten snijden, leggen we ouders uit dat we begeleiding bieden. Een peuter die nog niet goed snijdt, krijgt zacht fruit en een boterham-mes met een lang lemmet. Een kind dat al wat verder is, krijgt een snijmesje. In al dat soort overwegingen nemen we ouders mee.”
Inspiratiesessies
Bianca geeft ook inspiratiesessies over risicovol spel aan pedagogisch medewerkers. “Daarin bespreek ik de interventieladder van pedagoog Martin van Rooijen. Hij onderscheidt dertien stappen, voordat je ingrijpt. Bij het ene kind is een blik genoeg of doe je niets, aan het andere kind geef je misschien een aanwijzing.”
Zelf ontdekken
Een belangrijk effect van risicovol spel is dat kinderen ontdekken wat wel en niet werkt. Bianca: “Ze leren dat iets niet altijd makkelijk hoeft te zijn. Soms zijn frustratiemomenten juist nodig om verder te komen.” De tijd is er rijp voor. “Tot een jaar of vijf geleden moesten alle risico’s worden dichtgetimmerd. Maar nu – nadat de wet IKK in 2017 is ingevoerd – kunnen kinderen zelf veel meer initiatief nemen, in een rijke omgeving. Bij Wij zijn JONG hebben we dat verankerd in de pedagogische visie”
Pedagogische visie Wij zijn JONG
Vier pijlers stimuleren welbevinden en betrokkenheid:
- Opvoeden doen we samen
- In een rijke, uitdagende omgeving
- Met ruimte voor initiatief
- Altijd in dialoog