Kwaliteitscode Kinderopvang als leidraad voor nog sterkere, professionelere sector 

Met spelregels voor de sector de weg banen voor een toegankelijke, inclusieve en kwalitatieve kinderopvang. Dat is het doel van de Kwaliteitscode Kinderopvang, die zes grote kinderopvangorganisaties hebben overhandigd aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Mede-initiatiefnemer van de kwaliteitscode is Wij zijn JONG. Jaco Donselaar, voorzitter van de raad van bestuur van Wij zijn JONG, licht de code én de keuze om initiatief te nemen toe. 

HOE IS DE KWALITEITSCODE KINDEROPVANG IN DEN HAAG ONTVANGEN?

De code is warm onthaald door het ministerie. Beleidsmakers reageerden verheugd – om niet te zeggen opgelucht – dat vertegenwoordigers van zowel de commerciële als de maatschappelijke kinderopvangorganisaties de handen ineen hebben geslagen. Om te komen tot de kwaliteitscode zijn de initiatiefnemers over hun eigen schaduw heen gestapt. Het ministerie en de sector kunnen hiermee voortborduren op een gedragen initiatief vanuit het redelijke midden. Dat is gunstig én nodig. Zeker gezien de ontwikkelingen die we als sector de komende jaren samen tegemoet gaan. 

HET KABINET REPT IN HET REGEERAKKOORD VAN 'EEN FUNDAMENTELE HERZIENING VAN DE KINDEROPVANGTOESLAG'. WAT HOUDT DEZE IN?

Het kabinet wil het stelsel eenvoudiger en betaalbaarder maken voor werkende ouders. In de meest recente plannen voor het nieuwe stelsel ontvangen alle werkende ouders een vergoeding van 96% voor kinderopvangkosten, onafhankelijk van hun inkomen. Met andere woorden: voor werkende ouders wordt kinderopvang vrijwel gratis, waardoor de vraag naar verwachting met 30 procent zal toenemen. Het kabinet heeft recent besloten om het nieuwe stelsel niet in 2025, maar in 2027 in te laten gaan. Dit biedt het ministerie en de sector de mogelijkheid om de plannen de komende periode te verbeteren en verder uit te werken. 

BEKEND IS DAT DE KWALITEIT VAN DE NEDERLANDSE KINDEROPVANG DE AFGELOPEN JAREN STERK IS TOEGENOMEN, EN INMIDDELS BEHOORT TOT DE BESTE IN EUROPA. VANWAAR NOG DE NOODZAAK VAN EEN KWALITEITSCODE?

In Nederland bestaan talrijke wetten en kaders waarbinnen de kinderopvang moet opereren. Van een Wet kinderopvang en een Arbowet tot de Governancecode kinderopvang en regels waaraan speeltoestellen moeten voldoen. Met onze kwaliteitscode zetten we nog een paar stappen verder. Vanuit het perspectief van het kind willen wij de meest verantwoorde en hoogstaande kwaliteit van dienstverlening leveren. Die behelst de maximale ontwikkeling voor kinderen, waarbij inclusie – oftewel toegankelijkheid in de breedte – een heel belangrijk vertrekpunt is. Dus als sector vinden wij het cruciaal om er te zijn voor álle kinderen, overal waar dat logischerwijs en realistisch mogelijk is. Met de Kwaliteitscode Kinderopvang geven we als sector invulling aan onze verantwoordelijkheid daarin. Dat doen we met heldere spelregels: 

• investeren in hoge kwaliteit; 
• doelmatig besteden van kinderopvanggeld; 
• en aanscherpen van de bedrijfsvoering voor alle organisaties. 

Transparantie is daarbij de rode draad. 

‘Als sector willen we dat ouders opvangorganisaties kunnen vergelijken aan de hand van kwaliteitscriteria’

DE KWALITEITSCODE KINDEROPVANG LEGT NADRUK OP TRANSPARANTIE IN KWALITEIT EN PRESTATIES. WAAROM IS DAT BELANGRIJK?

Wij vinden dat kwaliteitsinformatie toegankelijk moet zijn voor ouders, zodat zij een goede afweging kunnen maken bij de keuze van de kinderopvang. Momenteel ontbreekt het aan die transparantie binnen de sector.  
 
Ouders die zich oriënteren op kinderopvang neigen naar een opvang die überhaupt een plekje vrij heeft, want dat is helaas de realiteit door de grote vraag en de wachtlijsten. Maar dan nog ga je als ouder of verzorger op zoek naar een plek waar je kind in veilige handen is. En naar een voor jou passend pedagogisch klimaat waarbinnen je kind zich op een verantwoorde manier kan ontwikkelen. 
 
In de code beloven we dat we jaarlijks open en helder zullen rapporteren over ten minste alle onderwerpen die in de code zijn beschreven. Met een maatschappelijk jaarverslag in combinatie met transparantie over de code en GGD-inspecties beogen we als het ware een ‘benchmark’ voor de sector op te tuigen. Omdat wij erin geloven dat kwaliteit toeneemt zodra ouders de aanbieders van kinderopvang met elkaar kunnen vergelijken. 

‘SAMEN NAAR EEN NIEUW STELSEL', LUIDT DE ONDERTITEL VAN DE KWALITEITSCODE. IS 'SAMEN' HET SLEUTELWOORD?

De Kwaliteitscode Kinderopvang is een initiatief dat in aanleg dient om de sector als geheel in professionalisering en transparantie verder te brengen. Wanneer we als sector in staat zijn om dit samen te realiseren hebben kinderen, ouders, medewerkers en uiteindelijk de hele samenleving daar profijt van.  
 
Het is geen groot geheim dat de verhoudingen in de sector soms gekleurd worden door verschil van opvatting. Bijvoorbeeld over de vraag hoe de kinderopvang in de toekomst gefinancierd en dus ook georganiseerd zou moeten worden. Ieder heeft natuurlijk recht op een eigen mening en visie, maar met de kwaliteitscode hebben we eerst gekeken naar wat ons bindt. Daarmee markeert de kwaliteitscode een breuk met het verleden. Over uiteenlopende onderwerpen hebben we consensus bereikt; geformuleerd en geformaliseerd in één document, waarin diverse organisaties uit de sector met één mond spreken.  

IS HET DE BEDOELING DAT ZOVEEL MOGELIJK KINDEROPVANGORGANISATIES ZICH BIJ DEZE KWALITEITSCODE GAAN AANSLUITEN?

Zeker. Belangrijk om te benadrukken: de kwaliteitscode zoals die onlangs is gepresenteerd, is niet in beton gegoten. Samen met de sector en de politiek gaan we de code verfijnen, verbeteren en toespitsen. En sámen willen we het eens worden over de vraag hoe verantwoorde kinderopvang eruit zou moeten zien. Daarbij zoeken we nadrukkelijk de dialoog met onze stakeholders. 
 
Hoe zou u de opdracht voor de nabije toekomst formuleren? 
Samen moeten we alle mogelijkheden aangrijpen om de sector zo aantrekkelijk mogelijk te laten zijn. Hoe? Door de sector in een volgende fase van volwassenheid te brengen met professionalisering en transparantie richting ouders, medewerkers, de maatschappij en de politiek en de beleidsmakers. Want van een sterke en professionele kinderopvangsector heeft een kind, een ouder, een werknemer en uiteindelijk de hele samenleving profijt.